Η ανάλυση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ) ανά κλάδο για το πρώτο εξάμηνο του 2022, επιβεβαιώνει την άποψη ότι οι κλάδοι του τουρισμού, των μεταφορών και του εμπορίου, χονδρικού και λιανικού, αποτέλεσαν τους κινητήριους μοχλούς της οικονομικής μεγέθυνσης καθώς η συμβολή του τομέα που συμπεριλαμβάνει τους ανωτέρω κλάδους στην άνοδο της ΑΠΑ ήταν πολύ υψηλότερη σε σύγκριση με τους υπόλοιπους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας (Γράφημα 1). Παράλληλα, το προϊόν του δευτερογενή τομέα της οικονομίας, δηλαδή της βιομηχανίας και των κατασκευών, ακολουθεί ανοδική τροχιά, από το 2018 και μετά, με τη συνολική θετική συμβολή του να αντιστοιχεί στο 17% της ανόδου της ΑΠΑ το πρώτο εξάμηνο του 2022. Τέλος, οι υπηρεσίες εξαιρουμένου του τουρισμού επίσης συνέβαλαν στην αύξηση του προϊόντος της οικονομίας στο διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου 2022, με την ΑΠΑ των κλάδων τέχνεςδιασκέδαση-ψυχαγωγία και επαγγελματικές, επιστημονικές, τεχνικές, διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες να έχει σημειώσει τις μεγαλύτερες αυξήσεις.
Οι ανωτέρω εξελίξεις αντανακλώνται στην άνοδο της απασχόλησης (Γράφημα 2) αλλά και του κύκλου εργασιών των επιχειρήσεων στην Ελλάδα (Γράφημα 3). Το 32% της ανόδου των απασχολούμενων, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2022, σε σύγκριση με το ίδιο χρονικό διάστημα του 2021 προήλθε από τον κλάδο καταλύματα-εστίαση, το 16,3% από το χονδρικό και λιανικό εμπόριο και το 14,4% από τη βιομηχανία. Αξίζει να σημειωθεί ότι από την αύξηση των απασχολούμενων στη βιομηχανία σχεδόν το 72% αφορούσε στη μεταποίηση. Παράλληλα, περισσότερο από το 30% της αύξησης της απασχόλησης, το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, σε ετήσια βάση, προήλθε από τις λοιπές υπηρεσίες και πρωτίστως από την εκπαίδευση, τις τέχνες, τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία, καθώς και τις επαγγελματικές, επιστημονικές, τεχνικές, διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες. Αντίθετα, η απασχόληση μειώθηκε στο χρηματοπιστωτικό κλάδο και τη δημόσια διοίκηση-άμυνα-υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση. Τέλος, σε όρους κύκλου εργασιών, το πρώτο επτάμηνο του 2022, οι μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις καταγράφηκαν στους κλάδους καταλύματαεστίαση, τέχνες- διασκέδαση-ψυχαγωγία, παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων -ο οποίος αποτελεί κλάδο του βιομηχανικού τομέα-, μεταφορά και αποθήκευση, μεταποίηση, καθώς και διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες.
Στο παρόν Δελτίο παραθέτουμε και αναλύουμε τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία για το 2022 σε ό,τι αφορά στο παραγόμενο προϊόν, τον κύκλο εργασιών και την απασχόληση των κλάδων της ελληνικής οικονομίας.
Πιο αναλυτικά, το πρώτο εξάμηνο του έτους, η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) του κλάδου εμπόριο, ξενοδοχεία, εστίαση και μεταφορές αυξήθηκε κατά 20,3% σε ετήσια βάση, συνεισφέροντας 4,8 ποσοστιαίες μονάδες (π.μ.) στην αύξηση της ΑΠΑ συνολικά (Γράφημα 1). Αξίζει να σημειωθεί ότι η ΑΠΑ του εν λόγω κλάδου, το πρώτο εξάμηνο του 2022, ξεπέρασε το αντίστοιχο μέγεθος της ίδιας περιόδου του 2019, έτος ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό. Επιπρόσθετα, η ΑΠΑ του τριτογενούς τομέα εξαιρουμένης της συγκεκριμένης κατηγορίας αυξήθηκε κατά 0,6% σε ετήσια βάση, με τη θετική συμβολή του να διαμορφώνεται σε 0,3 π.μ. Οι κατασκευές και ο δευτερογενής τομέας εξαιρουμένων των κατασκευών (βιομηχανία) κατέγραψαν ετήσια αύξηση ύψους 16% και 4,3% αντίστοιχα, συνεισφέροντας 0,4 π.μ. και 0,7 π.μ. στην αύξηση της ΑΠΑ. Αντίθετα, αρνητική συνεισφορά κατά 0,2 π.μ. είχε ο πρωτογενής τομέας, καθώς το προϊόν του μειώθηκε κατά 4,1% σε ετήσια βάση, το πρώτο εξάμηνο του 2022. Η συνεισφορά της κατηγορίας εμπόριο, ξενοδοχεία, εστίαση και μεταφορές εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί έντονα θετική και το τρίτο τρίμηνο του έτους, αντανακλώντας τις αναμενόμενες ισχυρές επιδόσεις του τουρισμού. Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 154% σε ετήσια βάση, έναντι αντίστοιχης περυσινής αύξησης κατά 147%, ενώ οι ταξιδιωτικές αφίξεις σημείωσαν άνοδο κατά 191%, από 51% πέρυσι.
Επιπρόσθετα, το πρώτο εξάμηνο του 2022, η απασχόληση αυξήθηκε κατά 8,9%, ή κατά 335 χιλ. άτομα σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά 78 χιλ. άτομα, αντίστοιχα, το ίδιο χρονικό διάστημα του 2021. Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 2, οι μεγαλύτερες αυξήσεις σε όρους απασχολούμενων καταγράφηκαν στα καταλύματα και την εστίαση (+107,2 χιλ. άτομα) και τις λοιπές υπηρεσίες (+102,4 χιλ.). Η τελευταία κατηγορία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την εκπαίδευση (+29,6 χιλ.), την τέχνη, διασκέδαση και ψυχαγωγία (16,3 χιλ.) και τις επαγγελματικές-επιστημονικές δραστηριότητες (15,8 χιλ.). Κατά 54,6 χιλ. άτομα αυξήθηκαν οι απασχολούμενοι στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο και κατά 48,3 χιλ. στη βιομηχανία, ενώ στις κατασκευές και τον αγροτικό τομέα η άνοδος της απασχόλησης διαμορφώθηκε σε 12 χιλ. και 11,1 χιλ. άτομα, αντίστοιχα. Οι κλάδοι στους οποίους η απασχόληση μειώθηκε σε ετήσια βάση, το πρώτο εξάμηνο του 2022, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα του 2021, ήταν οι: μεταφορά και αποθήκευση (-0,8 χιλ.), χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες (-3,6 χιλ.), δημόσια διοίκηση, άμυνα και υποχρεωτική ασφάλιση (-9,7 χιλ.) και δραστηριότητες παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού (-4,5 χιλ.). Σημειώνεται ότι, το πρώτο εξάμηνο του 2021, οι απασχολούμενοι είχαν μειωθεί κατά 21,6% στα καταλύματα και την εστίαση, 4,1% στο εμπόριο, 2,6% στις κατασκευές και 2,1% στη βιομηχανία, ενώ στον πρωτογενή τομέα και τις λοιπές υπηρεσίες συνολικά, είχαν αυξηθεί κατά 4,4% και 0,8%, αντίστοιχα.
Τέλος, στην πλειονότητα των κλάδων της ελληνικής οικονομίας ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε με εντονότερο ρυθμό, το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2022, σε ετήσια βάση, σε σύγκριση με το ίδιο διάστημα πέρυσι (Γράφημα 3), ενώ διαμορφώθηκε σε υψηλότερο επίπεδο από αυτό που είχε καταγράψει στο επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2019. Την υψηλότερη ετήσια άνοδο σημείωσε ο κύκλος εργασιών των δραστηριοτήτων υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης, η οποία διαμορφώθηκε σε 112%, έναντι ετήσιας αύξησης 81%, το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2021. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι ο κύκλος εργασιών του κλάδου ανέκαμψε πλήρως μετά την πτώση κατά 70% το 2020, υπερβαίνοντας το αντίστοιχο μέγεθος του 2019 κατά 15%. Ακολούθησε ο κλάδος τέχνες, διασκέδαση και ψυχαγωγία του οποίου ο κύκλος εργασιών αυξήθηκε κατά 76,3% σε ετήσια βάση, το πρώτο επτάμηνο του 2022, και οι δραστηριότητες παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων και διαχείριση αποβλήτων (64,1%), μεταφορά και αποθήκευση (44,4%) και διοικητικές και υποστηρικτικές δραστηριότητες (36,7%). Οι πωλήσεις της μεταποίησης αυξήθηκαν κατά 43,8%, το πρώτο επτάμηνο του έτους, ενώ παράλληλα ο δείκτης μεταποιητικής παραγωγής σημείωσε ετήσια αύξηση ύψους 5,1%, στο ίδιο χρονικό διάστημα. Ο δείκτης υπευθύνων για τις προμήθειες στη μεταποίηση (Purchasing Managers’ Index – PMI), ωστόσο, υποχώρησε τον Ιούλιο κάτω από το όριο των 50 μονάδων, όπου και παρέμεινε τον Αύγουστο, γεγονός που καταδεικνύει επιδείνωση των λειτουργικών συνθηκών του κλάδου. Το τελευταίο οφείλεται, σύμφωνα με τη μηνιαία έρευνα της IHS Markit, στο αυξημένο κόστος παραγωγής, στην άνοδο των τιμών των τελικών προϊόντων του κλάδου και, ως εκ τούτου, την υποχώρηση της ζήτησης και των νέων παραγγελιών.
Σημαντική άνοδο κατέγραψε επίσης ο κύκλος εργασιών του πρωτογενούς τομέα (22,7%), του λιανικού και χονδρικού εμπορίου (26%) αλλά και των κατασκευών (27,2%). Το τελευταίο συνάδει με τον αυξανόμενο ετήσιο ρυθμό ανόδου των οικιστικών ακινήτων, ο οποίος διαμορφώθηκε σε 9,4%, το δεύτερο τρίμηνο του 2022, έναντι 9,3% το πρώτο τρίμηνο του έτους και με την αύξηση της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας, στο διάστημα Ιανουαρίου-Μαΐου 2022, κατά 3% σε ετήσια βάση. Αντίθετα, πτώση σημείωσε ο κύκλος εργασιών της δημόσιας διοίκησης, άμυνας και κοινωνικής ασφάλισης (-7,7%) και των υπηρεσιών υγείας και κοινωνικής μέριμνας (-3,2%). Σε ό,τι αφορά στον τελευταίο κλάδο, σημειώνεται ότι, το επτάμηνο ΙανουαρίουΙουλίου 2021, εξαιτίας της πανδημίας, είχε καταγραφεί αύξηση του κύκλου εργασιών κατά 27,9% σε ετήσια βάση.
